Snelheid en schoonheid

Er is alweer ruim een week voorbij, maar ook een heleboel plaatsen zijn deze dagen aan mij voorbijgesneld. Terugkijkend was dit een tiendaagse van broederlijke bliksembezoeken, gecompleteerd met snelle inkijkjes in het dagelijkse leven van de mensen hier. Het vele reizen maakt vermoeid, dus ik neem bewust voldoende rust, maar misschien zijn alle indrukken die ik opdoe nog wel intensiever dan het reizen. Daarom grijp ik weer de kans om het een en ander op te schrijven en met jullie te delen.

Victoria Memorial in Kolkata

Vorige week vrijdag, 24 november, ben ik met broeder Phyrnai van Guwahati naar Kolkata gevlogen. Kolkata heette vroeger Calcutta en was tijdens de koloniale periode onder de Britten de hoofdstad van India. Vanwege mist vertrok onze vlucht een ruim uur later, maar we kwamen goed aan in Kolkata. Van daar namen we een taxi naar de kathedraal, waar we ons onderkomen hadden. De franciscanen hebben geen vestiging in deze stad. Deze tussenstop in mijn reis gaf me de gelegenheid om iets meer toeristisch kennis te maken met deze belangrijke stad. Phyrnai en ik bezochten het volledig uit marmer opgetrokken Victoria-memorial, Science City en de dierentuin. Indrukwekkend was een bezoek aan het moederhuis van de Missionaries of Charity, ofwel de zusters van Moeder Theresa. In het moederhuis bevindt zich ook de tombe van deze recente heilige Theresa van Calcutta. Het was fijn om op deze stille plek, midden in de miljoenenstad, tot rust te komen en te bidden voor de vele mensen die ik meegenomen heb in mijn hart vanuit Europa en hen die ik hier in India ontmoet heb. De zusters vonden het overigens ontzettend grappig dat de grote, duidelijk wat oudere franciscaan broeder was en de jongere, kleinere variant de pater.

Graf van H. Moeder Theresa

Op zondagochtend hebben we in klein gezelschap de eucharistie gevierd in de kathedraal. Broeder Leo, een tijdelijk geprofeste broeder die stage loopt bij de broeders en zusters van Moeder Theresa, heeft zich bij Phyrnai en mij gevoegd. Het was erg fijn om met deze beide broeders van gedachten te wisselen over zaken waar jonge broeders tegenaan lopen. Ik moest deze zondagochtend wel mijn vliegtuig naar Ranchi halen, dus het was een korte, krachtige broederlijke ontmoeting.

De vlucht naar Ranchi, de hoofdstad van de staat Jharkhand, duurde slechts vijfenveertig minuten. De autorit met de broeders Jerome en Ignace naar Nanesera zo’n vier uur. Deels omdat ook in dit deel van India de wegen erg moeilijk begaanbaar zijn. De broeders hebben in dit dorpje een school en parochie. Dat is in dit deel van India de klassieke combinatie voor religieuzen. Ik trof het ook in Malom Naotoli, waar ik maandagmiddag naartoe ging. De broeders in dit noordelijke deel van India geven aan dat de situatie voor priesters en religieuzen hier spannender en bedreigender wordt. Maar desondanks voelen de broeders zich Veilig.

Kleuterschool Malom Naotoli

Dinsdagmiddag vertrok ik naar Basen. Ook hier school en kerk, maar de franciscaanse nederzetting in Basen is duidelijk ouder dan die in de vorige twee dorpjes, want veel meer ontwikkeld. De Nederlandse broeders die in India waren hebben meegeholpen met de vestiging in Basen in de jaren tachtig van de vorige eeuw. Er wonen vijf franciscanen in Basen samen met één broeder uit de salesiaanse familie. Dat is zeker niet teveel: ze hebben handenvol werk. In een intensief programma heb ik ermee kennisgemaakt. Dinsdagavond ben ik meteen met de gardiaan Francis meegeweest naar een van de dorpjes voor een gebedsviering in een van de huizen. De huizen hier zijn opgetrokken uit modder (en waarschijnlijk koeienmest) en bestaan uit slechts één ruimte, soms wat verdeeld door gordijnen. Meerdere families kwamen samen om onder leiding van de catechist van het dorp te bidden. Zo functioneert een uitgestrekte parochie hier: elke plaatselijke gemeenschap komt in huizen of een kapel samen voor gebedsvieringen geleid door de catechist en slechts sporadisch voor een eucharistieviering, namelijk dan wanneer de priester langskomt in het dorp.

Gastvrijheid in Basen: voetwassing en dan in de olie.

Ook de volgende dag had de catechist een leidinggevende, faciliterende rol toen ik met Francis naar een begrafenis in een ander dorpje ging. De uitvaarten vinden zoveel mogelijk plaats binnen vierentwintig uur na het overlijden. De dode ligt in een aluminiumkist, omdat de mensen de stoffelijke overschotten zo lang mogelijk willen kunnen terugvinden, mocht bijvoorbeeld herbegraven noodzakelijk zijn. Er was een mis, in de tuin naast het huis van de familie, waarna we te voet door de velden naar de begraafplaats gingen. De kist werd gedragen door vier mannen. Zij hangen de kist aan twee bamboestammen en die nemen ze op hun schouders. Op de begraafplaats moesten we ongeveer een uur wachten, omdat het graf nog niet af was. Er werd niet veel gerouwd, omdat binnen deze stam de dood simpelweg bij het leven hoort.

Woensdagavond zijn we met de hele communiteit naar nog weer een ander dorpje binnen de parochie gegaan. Daar is het ouderlijk huis van broeder Edwin, die missionaris in Thailand is. Hij was op familiebezoek en deze avond werd door het hele dorp afscheid van hem genomen met een mis en daarna een maaltijd. We begonnen laat, omdat het oogstseizoen is en de meeste mensen tot laat op het land bezig zijn. Maar toen was er een mooie viering (in het Hindi en in de plaatselijke taal) en een feestelijk samenzijn.

Concelebratie in het dorp

Op donderdag maakte ik wat uitgebreider kennis met de jongens van het schoolinternaat in Basen. Een van de jongens kwam voor mijn officiële introductie van mij al naar mij toe: “Broeder, hier heeft iedereen een donkere huid en in uw land iedereen een witte huid. Hoe kan je dan bepalen of een jongen of meisje mooi is?” Zulke diepe vragen had ik nog niet gehad, maar ik heb later, toen ik voor alle honderd jongens stond wel geantwoord. Het antwoord is wel deels bepaald door mijn ervaring in India.

“Als je vluchtig kijkt, dan zie je bij andere mensen alleen maar de verschillen: andere kleur, andere talenten, andere gewoonten. Maar als je dieper kijkt, de ander diep in zijn ogen kijkt, misschien zelfs met je hart kijkt, dan zie je die uiterlijk verschillen niet meer. Dan zie je alleen de ziel, die door God goed geschapen is. Als je zo kijkt, dan ontdek je het échte mooie in de mensen.”

Herder met lammetje